1. Giới thiệu: Khi “xanh” trở thành tiêu chuẩn mới của xây dựng hiện đại
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và đô thị hóa nhanh chóng, kiến trúc xanh (Green Architecture) không còn là xu hướng nhất thời mà đã trở thành định hướng phát triển tất yếu của ngành xây dựng Việt Nam.
Các công trình hiện đại ngày nay không chỉ hướng đến vẻ đẹp thẩm mỹ hay độ bền vững, mà còn phải tiết kiệm năng lượng, giảm phát thải carbon và thân thiện với môi trường sống.
Tại Việt Nam, nhiều dự án đã tiên phong áp dụng chuẩn công trình xanh (Green Building Certification) như LEED, LOTUS, EDGE, mở ra kỷ nguyên mới cho ngành xây dựng bền vững.
Dự án Nhà ở cho Lực lượng vũ trang trong Quân đội thuộc Quân khu 7 của công ty Trọng Khôi
2. Kiến trúc xanh là gì?
Kiến trúc xanh là phong cách thiết kế và xây dựng nhằm:
-
Giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường tự nhiên,
-
Tối ưu hóa việc sử dụng tài nguyên như nước, năng lượng, vật liệu,
-
Và tạo ra không gian sống lành mạnh cho con người.
Các tiêu chí chính của công trình xanh thường gồm:
-
Hiệu quả năng lượng và chiếu sáng tự nhiên,
-
Quản lý nước bền vững,
-
Sử dụng vật liệu thân thiện môi trường,
-
Không gian xanh và đa dạng sinh học,
-
Quản lý chất thải trong thi công.
3. Những xu hướng kiến trúc xanh nổi bật tại Việt Nam
🌿 1. Tòa nhà năng lượng thấp (Low-energy Building)
Các công trình mới hiện nay tập trung vào giảm tiêu thụ điện và nước đến 30–50% nhờ:
-
Sử dụng hệ thống kính cách nhiệt,
-
Ứng dụng điều hòa trung tâm tiết kiệm năng lượng,
-
Và tích hợp điện năng lượng mặt trời (solar rooftop).
Một ví dụ điển hình là Trung tâm tài chính Techcombank Tower tại TP.HCM, đạt chứng nhận LEED Gold nhờ hệ thống chiếu sáng tự động và vật liệu thân thiện môi trường.
🪴 2. Vật liệu tái chế và vật liệu địa phương
Thay vì dùng vật liệu nhập khẩu, nhiều kiến trúc sư Việt Nam đang tận dụng gạch không nung, tre, gỗ ép, sợi dừa, xơ mướp để giảm phát thải CO₂.
Một số resort ở Phú Yên, Hội An, Quảng Nam đã sử dụng vật liệu tre và mái lá theo cách hiện đại, vừa thẩm mỹ vừa mát mẻ quanh năm.
💧 3. Hệ thống thu hồi và tái sử dụng nước mưa
Trong các khu công nghiệp và tòa nhà cao tầng, việc tái sử dụng nước mưa và nước thải sinh hoạt đã xử lý giúp giảm tới 40% nhu cầu nước sạch.
Hệ thống này đặc biệt được khuyến khích trong các dự án nông nghiệp công nghệ cao, nơi nước tưới là tài nguyên quý giá.
🌤️ 4. Thiết kế thông gió tự nhiên – giảm phụ thuộc vào điều hòa
Các công trình xanh hiện đại chú trọng thiết kế thông gió chéo, kết hợp mảng xanh tường đứng (green wall) và sân trong (courtyard).
Điều này không chỉ giảm chi phí năng lượng mà còn tạo vi khí hậu mát mẻ, giảm ô nhiễm bụi và tiếng ồn.
🌾 5. Kết hợp cảnh quan nông nghiệp trong đô thị (Agri-urban Design)
Một xu hướng mới là tích hợp không gian trồng cây, trồng rau sạch ngay trong khu đô thị — vừa cung cấp thực phẩm sạch, vừa điều hòa không khí.
Nhiều dự án ở Đà Nẵng, Bình Dương, và TP. Thủ Đức đã thử nghiệm vườn mái xanh (green rooftop gardens), mang lại giá trị kinh tế và sinh thái đáng kể.
🔋 6. Ứng dụng công nghệ số trong quản lý công trình xanh
Các hệ thống BIM (Building Information Modeling) và IoT (Internet of Things) giúp giám sát nhiệt độ, độ ẩm, tiêu thụ điện nước theo thời gian thực.
Công nghệ này giúp tối ưu vận hành, giảm chi phí bảo trì và nâng cao tuổi thọ công trình.
4. Chính sách thúc đẩy kiến trúc xanh ở Việt Nam
Chính phủ Việt Nam đã ban hành nhiều chính sách hỗ trợ:
-
Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh (2021–2030),
-
Thông tư 09/2021/BXD khuyến khích sử dụng vật liệu không nung,
-
Và các ưu đãi về thuế – đất – tín dụng cho công trình đạt chứng nhận xanh (LOTUS/EDGE/LEED).
Các doanh nghiệp như Trọng Khôi Group đang tiên phong trong việc áp dụng giải pháp thi công xanh, từ hạ tầng công nghiệp – nông nghiệp công nghệ cao – nhà ở xã hội đến khu nông nghiệp tuần hoàn.
5. Kết luận: Hướng tới tương lai bền vững
Kiến trúc xanh không chỉ là giải pháp kỹ thuật, mà là tư duy phát triển bền vững – lấy con người và môi trường làm trung tâm.
Với lợi thế về khí hậu, tài nguyên và chính sách hỗ trợ, Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành trung tâm phát triển công trình xanh của Đông Nam Á trong thập kỷ tới.
